เหตุการณ์ Hard Fork: การอัปเกรด Ethereum Berlin Hard Fork

Hard Fork คืออะไรในเทคโนโลยีบล็อกเชน?

Hard fork คือการเปลี่ยนแปลงพื้นฐานในโปรโตคอลของบล็อกเชน ซึ่งส่งผลให้เกิดการแยกตัวอย่างถาวรจากเวอร์ชันเดิม แตกต่างจาก soft fork ซึ่งเป็นการอัปเดตที่สามารถรองรับย้อนกลับได้ (backward-compatible) hard fork จะสร้างบล็อกเชนสองสายแยกกัน หากไม่สามารถหาข้อตกลงร่วมกันได้ในกลุ่มผู้เข้าร่วมเครือข่าย กระบวนการนี้มักเกี่ยวข้องกับการนำกฎหรือคุณสมบัติใหม่มาใช้ ซึ่งไม่สามารถใช้งานร่วมกับโปรโตคอลเก่าได้ ส่งผลให้เกิดความแตกแยกหรือการอัปเกรดภายในเครือข่าย

ในชุมชนคริปโตเคอร์เรนซี, hard forks เป็นเครื่องมือสำคัญในการปรับปรุงความปลอดภัย เพิ่มความสามารถในการรองรับธุรกรรม และเพิ่มฟังก์ชันใหม่ ๆ พวกเขาอาจเป็นประเด็นถกเถียง เนื่องจากอาจนำไปสู่ความไม่ลงรอยกันระหว่างนักพัฒนาและผู้ใช้งานเกี่ยวกับทิศทางของโครงการ แต่เมื่อประสบความสำเร็จแล้ว ก็ช่วยพัฒนาเครือข่ายบล็อกเชนให้มีประสิทธิภาพและปลอดภัยมากขึ้น

พื้นหลังเกี่ยวกับ Hard Fork ของ Ethereum

Ethereum ได้ผ่านเหตุการณ์ hard forks ที่โดดเด่นหลายครั้งตั้งแต่เปิดตัวในปี 2015 เหตุการณ์เหล่านี้มีบทบาทสำคัญในการกำหนดเส้นทางพัฒนาของมัน โดยเหตุการณ์สำคัญ ได้แก่:

• The Byzantium Upgrade (2017): มุ่งเน้นด้านความเป็นส่วนตัวและความปลอดภัย
• The Constantinople & St. Petersburg Upgrades (2019): ลดค่าธรรมเนียมต่อบล็อกและเตรียมพร้อมสำหรับโซลูชัน scalability ในอนาคต
• The London Hard Fork (2021): แนะนำ EIP-1559 เพื่อปฏิรูปกลไกราคาแก๊ส

หนึ่งในการอัปเกรดที่สำคัญที่สุดคือ Berlin Hard Fork เมื่อวันที่ 15 เมษายน 2021 ซึ่งถือเป็นจุดเปลี่ยนที่สะท้อนถึงกระบวนการเปลี่ยนผ่านของ Ethereum ไปสู่ Ethereum 2.0 อย่างต่อเนื่อง

รายละเอียดของ Berlin Hard Fork

วัตถุประสงค์และเป้าหมาย

วัตถุประสงค์หลักของ Berlin Hard Fork คือ การนำเสนอหลาย Proposal สำหรับปรับปรุง Ethereum (EIPs) เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพเครือข่าย พร้อมทั้งแก้ไขปัญหาด้านความปลอดภัย เป้าหมายคือ ปรับแต่งกระบวนการทำธุรกรรมให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น และวางพื้นฐานสำหรับโซลูชัน scalability ในอนาคต เช่น sharding

EIPs สำคัญที่ถูกนำมาใช้

ระหว่างการอัปเกรดนี้ มี Proposal สำคัญหลายรายการถูกเปิดใช้งาน:

• EIP-1559: อาจเป็นหนึ่งในเปลี่ยนแปลงที่พูดถึงมากที่สุด; นำกลไกที่ส่วนหนึ่งของค่าธรรมเนียมธุรกรรมจะถูก "burn" แทนที่จะจ่ายทั้งหมดให้กับ miners หรือ validators วิธีนี้ช่วยลดจำนวน ETH ที่อยู่ใน circulation และหวังว่าจะทำให้ราคาก๊าซเสถียรมากขึ้น

• EIP-3198: สนับสนุน support สำหรับธุรกรรม eip-1559 โดยเปิดใช้งานฟิลด์ base fee ภายในบล็อก

• EIP-3529: ลบบาง opcode ที่เกี่ยวข้องกับ refunds ซึ่งถือว่าไม่จำเป็นหลังจาก upgrade รวมถึงกำจัด "difficulty bombs" — ฟีเจอร์ที่ออกแบบมาเพื่อชะลอระดับ difficulty ของ mining เป็นส่วนหนึ่งของแผนอัพเกรด

• EIP-3540: เพิ่มสนับสนุนสำหรับประเภทธุรกรรมใหม่ที่รองรับ EIP‑1559

ช่วงเวลาในการดำเนินงาน

เมื่อวันที่ 15 เมษายน ค.ศ. 2021 โหนดย้ายเวอร์ชันอย่างไร้สะดุดบนลูกค้าใหญ่ ๆ เช่น Geth และ OpenEthereum หลังจากผ่านช่วงทดสอบอย่างเข้มงวดบน testnets เช่น Ropsten และ Goerli การ upgrade นี้ได้รับคำสั่งโดยรวมผ่านกระบวนการ consensus ของชุมชน ทั้งนักพัฒนา ผู้ขุด/validators สถานีซื้อขายแลกเปลี่ยนคริปโตฯ รวมทั้งผู้มีส่วนได้เสียอื่น ๆ อย่างละเอียดละออก่อนดำเนินงานจริง

ผลทันทีหลังจาก Deployment

หลังจากดำเนินงาน:

1. ราคาก๊าซเริ่มสูงขึ้น เนื่องจากดีมานด์เพิ่มขึ้น จากผู้ใช้ทดลองใช้กลไกราคาใหม่
2. ด้วยกลไก burn ตาม EIP‑1559 ทำให้ค่า gas fees ลดลงโดยรวมช่วงเวลาที่มี peak โดยเอา ETH ออกจาก circulation มากขึ้น
3. ความคิดเห็นโดยรวมดีเยี่ยม หลายคนเห็นว่านี่คือขั้นตอนสำคัญเพื่อทำให้อีเทอร์เรียม scalable มากขึ้น โดยไม่ลดทอน decentralization หรือ security

แต่ก็พบว่ามีบางข้อท้าทายเล็ก ๆ เกิดขึ้น เช่น ความผันผวนเล็กน้อยในค่าธรรมเนียม ทำให้ผู้ใช้บางรายรู้สึกหงุดหงิด แต่สุดท้ายก็เข้าสู่ภาวะสมดุลเร็วกว่าเดิม

ความหมายต่อ Roadmap ของ Ethereum

Berlin Hard Fork ไม่ใช่เพียงแค่แพตซ์ธรรมดา แต่หมายถึงขั้นตอนแห่งความก้าวหน้าไปยังเป้าหมายใหญ่ เช่น การเข้าสู่เฟส Eth2 ที่รวม proof-of-stake (PoS) กับ sharding เพื่อเพิ่ม throughput อย่างมหาศาล ขณะเดียวกันก็รักษามาตรฐาน decentralization ไว้อย่างเข้มแข็ง เหตุการณ์นี้ยังสะท้อนว่าการปรับปรุงแบบ incremental ผ่าน upgrades ที่วางแผนนั้น สามารถเตรียมระบบซับซ้อนอย่าง Ethereum ให้พร้อมสำหรับโซลูชั่น scaling ในอนาคต โดยไม่สร้างผลกระทบรุนแรงต่อระบบเดิม—สิ่งสำคัญสำหรับฐานผู้ใช้จำนวนมากทั่วโลก

ปฏิกิริยาและผลกระทบต่อตลาด

โดยทั่วไป นักพัฒนาด้วยกัน รวมถึงภาค industry ก็เห็นด้วย เพราะว่า enhancements เหล่านี้แก้ไขปัญหาเรื่องค่า gas สูงสุดช่วงเวลาที่ congestion เป็นวิธีแก้ไขระยะยาว ช่วยให้อุตสาหกรรม DeFi, NFT marketplaces ฯลฯ ทำงานได้ดีขึ้นอีกด้วย

อีกทั้ง:

• สถานีซื้อขายแลกเปลี่ยนคริปโตฯ ต่างๆ เร่งสนับสนุน protocol ใหม่ทันที
• ผู้ผลิต wallet ปรับ UI ให้เหมาะสม
• นักพัฒนาเริ่มนำฟีเจอร์ใหม่ไปใช้ทันทีหลัง fork

นี่คือภาพสะท้อนว่าชุมชนร่วมมือกันสร้าง blockchain ให้เติบโตอย่างมั่นใจ พร้อมเสริมสร้าง trust ใน ecosystem แบบ decentralized ต่อไป

แนวโน้มอนาคต หลัง Berlin Upgrade

แนวโน้มต่อไป ได้แก่:

• มุ่งหน้าสู่ scaling solutions เพิ่มเติม เช่น shard chains ผ่าน hard forks รุ่นต่อๆ ไปตาม milestones ของ Eth2
• เป้าเต็มรูปแบบคือ ย้ายเข้าสู่ proof-of-stake เพื่อลดยูนิต energy consumption พร้อมทั้งเพิ่ม throughput
• วิจัยเทคนิค layer-two อย่าง rollups เพื่อเสริมศักยภาพ core protocol

ทั้งหมดนี้หวังว่าจะทำให้อีเทอร์เรียมหรือ blockchain ทั่วโลกเร็ว ถูกกว่า เข้าง่าย เข้ามาสู่ตลาด mainstream ได้ง่ายกว่าเดิมมาก

ทำไม Blockchain ใหญ่ต้อง undergo hard forks?

Hard forks เป็นส่วนหนึ่งของวิวัฒนาการ blockchain เพราะช่วยให้องค์กรสามารถตอบสนองเทคนิคใหม่ๆ หรือตลาดที่เปลี่ยนไป ได้รวดเร็ว ไม่ต้องเสียเวลารื้อถอนหรือสร้างระบบใหม่ตั้งแต่ต้น—มันคือเครื่องมือแห่ง flexibility สำหรับยุครวดเร็วแบบคริปโตเคอร์เร็นซี

ตัวอย่าง Beyond Ethereum: Bitcoin SegWit & Bitcoin Cash Split

ตัวอย่างดังเช่น Bitcoin's SegWit upgrade ที่ช่วยเพิ่ม capacity บรรทุกข้อมูล efficiently โดยไม่มีผลกระทบรุนแรงต่อโครงสร้างพื้นฐาน — กับ Bitcoin Cash split จากข้อพิพาทเรื่อง block size limit ก็เป็นตัวอย่างว่าการแตกสาย blockchain ก็สามารถเกิดขึ้นได้แม้ว่าจะเต็มไปด้วย controversy แต่ก็พลิกสถานะการณ์ครั้งใหญ่ได้เช่นเดียวกัน

เข้าใจ milestone สำคัญต่าง ๆ อย่าง Berlin Hard Fork ภายในบริบท broader of blockchain development ทั้งด้าน technical details และ strategic impact จึงช่วยให้เห็นภาพรวมทั้งด้านเทคนิคและตลาด crypto ได้ดีขึ้นวันนี้

เอกสารประกอบ / References

ดูรายละเอียด proposal ต่าง ๆ ที่ถูกนำมาใช้ รวมถึงเอกสารทางเทคนิค ได้ทางเว็บไซต์ Ethereum Foundation บทความ CoinDesk เกี่ยวกับข่าวล่าสุด หรือรายงาน วิเคราะห์ industry จาก CoinTelegraph